Targi TRANSEXPO - Kielce 2006

   •  W dniach 4-6 października 2006 r. w Kielcach odbyły się IV Międzynarodowe Targi Lokalnego Transportu Zbiorowego TRANSEXPO organizowane przez Targi Kielce Sp. z o.o., Izbę Gospodarczą Komunikacji Miejskiej oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Kielcach. Imprezie towarzyszyło seminarium na temat "Karta miejska - nowa jakość lokalnego transportu zbiorowego". W tegorocznej edycji targów zaprezentowało się 141 wystawców z 10 krajów europejskich.

Solaris

Firma Solaris Bus & Coach jak co roku z dużym rozmachem stawia swoje stoisko i tradycyjnie w samo południe organizuje konferencję prasową i prezentację. W tym roku zaprezentowała pięć autobusów: Alpino, Urbino 18 Hybrid, Urbino 18 EEV, Urbino 12 CNG oraz Vacanzę.

Do 2002 roku firma posiadała w ofercie autobus klasy midi - Urbino 9, zastąpiony później przez nieco większego Urbino 10. Pod koniec 2002 roku wyprodukowano również 3 sztuki autobusu nazwanego Valetta 11 (dla odbiorcy z Malty). Po latach Solaris wraca do tego segmentu rynku i oferuje autobus Alpino. Jest to pojazd o długości 8,6 metra i szerokości 2,4 metra, został skonstruowany z myślą o wąskich i krętych uliczkach górskich miast, ale może służyć również na miejskich starówkach, czy w małych miejscowościach. Mieści do 60 pasażerów (w zależności od wyposażenia i konfiguracji wnętrza). Zamontowano w nim silnik Cummins ISBe4 250B i automatyczną skrzynię biegów Voith Diwa 5.

          

Druga część ekspozycji odbyła się pod hasłem "Solaris dla środowiska". Największe zainteresowane wzbudzał pierwszy w Polsce autobus hybrydowy - Urbino 18 Hybrid. Zainstalowano w nim hybrydowy układ napędowy firmy Allison Transmission składający się z napędu Ev (silniki elektryczne, sprzęgła synchroniczne i przekładnie planetarne - ten układ odpowiada za sumowanie momentów silników elektrycznego i spalinowego), silnika spalinowego Cummins ISLe4 o pojemności 8,9 litra (spełniającego normę Euro 4) oraz baterii (niklowo-metalowo-wodorowych), przetwornicy i jednostki sterującej. Doświadczenia z eksploatacji autobusów z napędem hybrydowym na drogach amerykańskich pokazują, że możliwa jest oszczędność nawet 20-43% paliwa, mniejsze jest zużycie silnika (pracuje on w optymalnych warunkach bez przeciążeń) oraz okładzin hamulcowych (napęd wykorzystuje hamowanie elektrodynamiczne). Mniejszy jest również poziom hałasu wewnątrz i na zewnątrz autobusu. Dość oryginalnym rozwiązaniem, spotykanym właściwie tylko w autobusach firmy Van Hool, jest zainstalowanie układu napędowego w pierwszym członie autobusu - pomiędzy 1, a 2 osią, na przeciwko II drzwi. Ma to poprawić parametry trakcyjne autobusu (napędzana jest środkowa oś). Zasadniczą wadą autobusu hybrydowego jest jego cena - wyższa o ok. 140 tys. euro od zwykłego przegubowca. W perspektywie 15 lat eksploatacji (na tyle jest przewidziana trwałość autobusu) może on być jednak tańszy od tradycyjnego autobusu spalinowego.

          

Ekspozycję uzupełniał biało-czerwony przegubowiec Urbino 18 EEV dla BSAG Bremen - wyposażony w silnik firmy DAF serii PR spełniającego normę emisji spalin EEV (silnik euro 5 wyposażony dodatkowo w filtr cząstek stałych), Urbino 12 CNG przeznaczony dla MPK Radom oraz turystyczna Vacanza.

          

Solaris nawiązał współpracę z turecką firmą Türkkar i przez swoją sieć sprzedaży będzie prowadził dystrybucję ich autobusu turystycznego o nazwie Word Angel E.D.

Polskie Autobusy

Swoją premierę miał midibus Jelcz M083C Libero. Podobne autobusy mieliśmy okazję oglądać na targach już wcześniej - w 2000 roku w Łodzi Autosan prezentował model A613MN Mini, a dwa lata później ta sama firma przedstawiła model A0808MN Koliber. Autobusy te są bardzo blisko spokrewnione, odróżnia je kształt przedniej ściany i inne podzespoły (głównie podwozie) używane do produkcji. Żaden z nich nie odniósł do tej pory sukcesu. Jelcz Libero ma w założeniu być alternatywą dla oferowanego od wielu lat M081MB Vero (a wcześniej Edi). Autobus wyposażono w silnik Cummins ISBe4 spełniający normę Euro 4 oraz automatyczną skrzynię biegów ZF. Łącznie może pomieścić 52 pasażerów (w tym 16 na miejscach siedzących). Ofertę Polskich Autobusów uzupełniały raczej odgrzewane nowości - Autosany A0808T Gemini i A1012T Lider (wersje z silnikami Euro 4) oraz Jelcz M125M/4 CNG prezentowany już po raz trzeci.

                    

Mercedes-Benz (EvoBus)

Firma spod znaku trójramiennej gwiazdy zaprezentowała w Kielcach trzy premierowe autobusy. Najciekawszy z nich to całkowicie niskopodłogowy model Conecto, wyglądem przypominający produkowaną od kilku lat wersję Citaro. Kielecka prezentacja była światową premierą tego modelu. Głównym atutem nowego miejskiego produktu Mercedesa ma być jego cena, niższa niż modelu Citaro. Dwa pozostałe premierowe autobusy należą do grupy pojazdów turystycznych - to modele Travego II oraz Tourismo II. Oprócz wymienionych autobusów na stoisku Evobusa można było także zobaczyć wysokopokładową Setrę S417 HDH.

                    

Scania

Na stoisku szwedzkiej firmy oglądać można było cztery autobusy. Pierwszym z nich był dobrze znany w Polsce model CL94UB OmniLink sprzed modernizacji, który na targach zaprezentowany został w wersji napędzanej etanolem. Pokazany egzeplarz na codzień kursuje na liniach komunikacji miejskiej w Sztokholmie, gdzie coraz więcej autobusów napędzanych jest tym rodzajem paliwa.

Sąsiednie miejsce również zajmowała niskowejściowa Scania OmniLink, jednak był to nowy model zaprezentowany na zeszłorocznych targach Busworld (wersja lokalna). Zastosowano nowe, punktowe światła na ścianie przedniej i tylnej, unowocześnioną deskę rozdzielczą oraz, co najważniejsze, nową gamę 9-litrowych silników spełniających normę emisji spaln Euro 4, nie wymagającyh dodawania płynu AdBlue, jak ma to miejsce wśród większości producentów światowych.

          

Scania zaprezentowała również autobusy turystyczne z nadwoziami hiszpańskiej firmy Irizar - modele New Century oraz PB. Razem z rodziną autobusów miejskich i lokalnych Omni, przeszły one modernizację w 2005 roku. Napędzane są 12-litrowymi silnikami, które podobnie jak w przypadkukonstrukcji 9-litrowych wyposażone zostały w układ recyrkulacji spalin Scania EGR zapewniający spełnienie normy Euro 4.

Volvo

Na stoisku polskiego przedstawicielstwa Volvo Buses znalazły się trzy premierowe autobusy. Ich udostępnienie zwiedzającym zostało poprzedzone ciekawą prezentacją z udziałem mimów, której głównymi motywami były szwedzko-hiszpański autobus Volvo B9R Elegance z nadwoziem Sunsundegui oraz systemy bezpieczeństwa zastosowane w nowym modelu 9700 oraz niska emisja spalin nowych silników.

Prawdopodobnie najważniejszym z zaprezentowanych pojazdów był następca najlepiej sprzedającego się w Polsce produktu Volvo Buses - 9700. Autobus otrzymał unowocześnione nadwozie z nieco przypominającą model 7700 stylistyką ściany przedniej. Mający swoją światową premierę na wrześniowych targach w Hanowerze autobus napędzany jest unowocześnionym silnikiem z rodziny D12 - DH12E o pojemności 12 litrów i mocy 340, 420 lub 460 KM. Dzięki zastosowaniu technologii SCR wszystkie silniki spełniają wymogi normy emisji spalin Euro 4. W opcji dostępna jest ceniona przez kierowców skrzynia biegów Volvo I-Shift w nowej, unowocześnionej wersji. Volvo 9700 występuje w długościach od 10,4 do 15 metrów, w trzech wersjach wysokości, silnik natomiast może być zabudowany z tyłu lub pomiędzy osiami pojazdu. W nowym modelu autobusu turystycznego zastosowano wiele innowacyjnych systemów bezpieczeństwa, dzięki czemu został on uznany najbezpieczniejszym pojazdem w historii Volvo. Do wprowadzonych w tym roku unowocześnień należy między innymi system FUPS zapobiegający wjechaniu samochodu pod autobus w przypadku kolizji oraz Knee Impact Protection, który zmniejsza ryzyko obrażeń kolan kierowcy. Nowe Volvo 9700 produkowane będzie w tych samych zakładach, co dotychczasowy model - większość autobusów będzie pochodzić z wrocławskiej fabryki, jedynie niektóre z jego wersji, przeznaczone głównie na rynek skandynawski, pochodzić będą z dwóch fabryk Volvo Buses w Finlandii.

Na kieleckich targach został również pokazany nowy model autobusu miejskiego 7700. Do najważniejszych innowacji należy nowy silnik Volvo D9B o mocy 260, 310 lub 360 KM i jego wersja napędzana gazem ziemnym - G9B, której zastosowanie umożliwiło usunięcie schodków w ostatnich drzwiach autobusu (poprzedni silnik GH10 produkowany był wyłącznie w wersji leżącej), tak jak we wszystkich nowych silnikach Grupy Volvo zastosowana została technologia SCR umożliwiająca spełnienie norm Euro 4 oraz Euro 5, a w przyszłym roku nawet EEV. Kolejnym istotnym unowocześnieniem było umieszczenie chłodnicy na dachu, co pozwoliło na zmiejszenie zużycia paliwa oraz utrzymanie rozmiarów wieży silnikowej mimo zastosowania większego motoru. Nowe Volvo 7700, podobnie jak jego poprzednia wersja, będzie produkowane wyłącznie przez wrocławską fabrykę koncernu.

Trzecim i ostatnim pojazdem zaprezentowanym przez Volvo Polska było Volvo B9R z nadwoziem hiszpańskiej firmy Sunsundegui. Zadaniem autobusu, który sprzedawany będzie pod nazwą handlową B9R Elegance jest wypełnienie luki pomiędzy luksusowym autokarem turystycznym 9700, a międzymiastowym modelem 8700. Nadwozie, nawiązujące stylistyką do modelu Sunsundegui Sideral, zostało zabudowane na zaprezentowanym w 2004 roku podwoziu B9R, które początkowo posłużyło do budowy autobusu międzymiastowego Volvo 8300 przeznaczonego na rynek meksykański. Pojazd napędzany jest 9-litrowym silnikiem D9B o mocy 340 lub 380 KM, spełniającym wymogi normy Euro 4. Nadwozie modelu B9R Elegance, w przeciwieństwie do innych autobusów Volvo z nadwoziami niezależnych producentów, może być serwisowane wraz z podwoziem w sieci Volvo.

Poza autobusami zaprezentowanymi przez polską filię szwedzkiego koncernu, na targach Transexpo pojawiły się również inne pojazdy marki Volvo. Firma Futura Bus - polski przedstawiciel firmy nadwoziowej Sunsundegui (która zbudowała nadwozie autobusu B9R Elegance) zaprezentowała dwa pojazdy na podwoziach Volvo - turystyczny model Sideral w barwach PKS Ostrowiec Świętokrzyski oraz fabrycznie nowy, międzymiastowy autobus Astral, przeznaczony dla hiszpańskiego przewoźnika. Oba pojazdy zostały zabudowane na produkowanym w szwedzkim Boras podwoziu B12B, bazującym na platformie TX.

MAN

Na stoisku MAN STAR TRUCKS zagościły 4 autobusy. Wersję miejską reprezentowały 2 pojazdy serii Lion's City - wersja przegubowa wyprodukowana dla KPKM Białystok (z silnikiem euro 4) oraz "solówka" należąca do MPK Poznań. Poznański autobus upamiętniał, poprzez stosowną oklejenie, 10-letni okres współpracy MPK Poznań z firmą MAN. Miejskim autobusom towarzyszył model podmiejski nazwany Lion's Regio, mało popularny jak dotąd w Polsce, a także autokar Neoplan Cityliner HD.

                    

Solbus

Nowością na stoisku Solbusa był turystyczny model Soltour 10 (SL10T), mały 10-metrowy autobus mogący przewozić 37 pasażerów. Pokazano także miejską niskowejściową wersję o nazwie Solcity 11 (SN11M), wyprodukowaną dla MPK Inowrocław. Autobus z układem drzwi 1-2-1 i manualną skrzynią biegów może na swoim pokładzie, wg producenta, pomieścić 90 pasażerów. Trzecim zaprezentowanym Solbusem był podobnie wyglądający model Solcity 11, wyposażony tylko w dwoje drzwi i większą ilość miejsc siedzących. Biało-niebieski autobus, skrótowo oznaczony SN11L, został wykonany dla PKS Chojnice.

                    

SOR

Czeskie autobusy SOR prezentowane były na stoisku ZNS Solec Kujawski, firmy, która jest dystrybutorem na Polskę autobusów tej marki. Pokazane zostały 2 modele - niskowejściowy 12-metrowy model BN12 oraz podmiejska wersja C12. Żadna z tych konstrukcji nie znalazła jak na razie nabywcy w Polsce. Przed kilkoma miesiącami testowy egzemplarz BN12 gościł w kilku polskich przedsiębiorstwach komunikacyjnych, ale tylko na testach się skończyło.

                    

Tedom

W tym roku na kieleckich targach zadebiutowała czeska firma Tedom, która zaprezentowała zwiedzającym jedyny posiadany w swojej ofercie autobus - Tedom Kronos 123G zasilany sprężonym gazem ziemnym. Ten całkowicie niskopodłogowy pojazd napędzany jest zabudowanym wieżowo silnikiem własnej produkcji o pojemności 12 litrów i mocy 285 KM. Biorąc pod uwagę niewielkie zainteresowanie modelem w Czechach oraz dość dużą konkurencję w postaci produktów Jelcza i Solarisa, autobus ten ma małe szanse zaistnieć na polskim rynku.

          

BMC

Jedną z wielu premierowych firm na tegorocznych targach Transexpo okazał się turecki producent samochodów użytkowych - BMC (British Motor Corporation). W Kielcach przez angielską sieć sprzedaży formy (BMC UK Ltd.) zaprezentowane zostały trzy autobusy. Pierwszym z nich był niskopodłogowy Falcon 1100 napędzany zabudowanym poprzecznie z tyłu 6-litrowym silnikiem Cummins o mocy 220KM. Ten 11-metrowy pojazd charakteryzujący się dość topornym wykończeniem może być alternatywą dla polskich przewoźników ze względu na bezstopniową podłogę oraz niską cenę. Udostępnione zwiedzającym zostały również dwa autobusy z serii Probus - średniopodłogowy 215-SCB dla komunikacji miejskiej oraz turystyczny model 850-Club, który można było oglądać w wersji lewostronnej.

                    

Irisbus, Kapena

Firmy Irisbus i Kapena nie zaprezentowały w segmencie autobusów miejskich praktycznie żadnych interesujących nowości. Wystawiono Citelisa 12 CNG oraz niskopodłogowy minibus Cacciamali Urby. Zaprezentowano również lekko zmodernizowany model Tema, z nową ścianą czołową oraz międzymiastowy autobus Irisbus Crossway 12 z silnikiem spełniającym normę Euro 4.

                    

Mielec-Diesel

Wytwórnia Silników PZL-Mielec Sp. z o.o. (znana pod nazą Mielec-Diesel Gaz) zaprezentowała adaptację autobusu Jelcz 120M na wersję CNG. W 10-letnim autobusie zabudowano silnik na gaz ziemny produkcji czeskiej firmy Tedom oraz butle z tymże gazem pod podłogą.

Automet, AMZ, Auto-Cuby

Automet - firma z Sanoka znana z produkcji najbardziej tandetnych siedzeń w Polsce od pewnego czasu próbuje swych sił również w produkcji autobusów. W tym roku zaprezentowano minibus turystyczny Apollo zbudowany na podwoziu ciężarówki Mercedes-Benz Atego. W tej samej klasie mieści się również inna nowość - autobus Boomerang na podwoziu Renault Midlum prezentowany przez firmę AMZ z Kutna. Trzecią ciekawostką segmentu minibusów turystycznych jest propozycja firmy Auto-Cuby z Wejherowa, czyli pojazd własnej konstrukcji Cuby Mini de Lux zbudowany w oparciu o podwozie Mercedesa Atego.

          

Bova, Jonckheere

Turystyczne autokary można było obejrzeć również na stoisku firmy VDL Bova Polska. Zaprezentowany zostały trzy autobusy marki Bova: Lexio, Futura i Magiq oraz (po raz pierwszy w Polsce) trzyosiowy Jonckheere SHD 140-460.

Alkom, Dafa

Na kieleckich targach nie zabrakło też dystrybutorów autobusów używanych. W ostatnim czasie obserwujemy w Polsce prawdziwy boom na takie pojazdy, a wymagania klientów są coraz wyższe. Firmę Alkom z Warszawy zaprezentowała niskowejściowe Volvo B10L CNG z nadwoziem Carrus City 204U, napędzane gazem ziemnym - pojazd ten jest kolejnym z szesnastu używanych autobusów zamówionych przez PKM Tychy, a pochodzi on z miasta Lund w Szwecji. Po drugiej stronie stoiska można było obejrzeć autobus MAN NL223 w wersji dwudrzwiowej, sprowadzony z Berlina, a przeznaczony dla MZK Skierniewice. Druga firma znana na rynku pojazdów używanych to Dafa. W tym roku ofertę firmy reprezentował MAN NG272 pochodzący z 1994 roku.

                    

Pawilony

W pawilonach wystawowych swoje stoiska miała ponad setka różnych firm oferujących praktycznie wszystko co jest związane z transportem i komunikacją miejską - tzn. części i wyposażenie pojazdów oraz obiektów zaplecza, paliwa, smary i płyny eksploatacyjne, infrastruktura techniczna torów, sieci i podstacji trakcyjnych, systemy biletowe (karty elektroniczne, automaty, kasowniki), systemy informacyjne i informatyczne (wyświetlacze, zapowiedzi głosowe, monitoring, sterowanie ruchem), a także wydawnictwa.

Fatalny stan komunikacji miejskiej w GOP przekłada się również na niewielką ilość firm zajmujących się komunikacją miejską i oferujących swoje usługi. Z Górnego Śląska i okolic wystawiały się następujące firmy: FUCHS Oil Corporation (PL) z Gliwic (oleje i smary), Italcom z Katowic (narzędzia, obrabiarki, urządzenia diagnostyczne), Krajewski TC z Jaworzna, LONTEX Londzin Piotr z Czechowic-Dziedzic (tachografy), TAPISAM z Będzina oraz Zakład Przekładni i Hydrauliki Bumar Łabędy z Gliwic (przekładnie tramwajowe, wałki skrętne i siłowniki hydrauliczne).

Nagrody

Na zakończenie targów organizatorzy przyznali nagrody i wyróżnienia w kilku kategoriach. Medale Targów Kielce przyznano firmie Solaris Bus & Coach za autobus Solaris Urbino Hybrid (w kategorii "Pojazdy") oraz firmom R&G Plus i Taran z Mielca za system dynamicznej informacji przystankowej (w kategorii "Systemy obsługi pasażerów"), a także firmie EvoBus Polska za aranżację stoiska. Wyróżnienia Targów Kielce przyznano w kategorii "Pojazdy" trzem wyrobom: Mercedes-Benz Conecto Low Floor (EvoBus Polska), Jelcz M083C (Polskie Autobusy) oraz MAN A23 Lion's City G (MAN STAR Trucks), w kategorii "Systemy obsługi pasażerów" fińskiej firmie Seasam House Oy za kompleksowy system informacji pasażerskiej pod nazwą Seasam Traveller oraz w kategorii "Inne" Rafinerii Trzebinia za olej napędowy ON BIO 10. Ponadto przyznano wyróżnienie specjalne firmie PKS Ostrowiec Świętokrzyski za system zarządczy przedsiębiorstwa transportowego.

tekst i foto: J. Jackiewicz, P. Wiśniewski, J. Sobota